قدس آنلاین: الزام‌های کارآفرینی در دوران حیناکرونا و پساکرونا نسبت به پیشاکرونا تغییر یافته است. حوزه کارآفرینی از کرونا یک عامل فرصت‌آفرین برای کسب و کارهای دانش‌بنیان و یک تهدید برای کسب و کارهای سنتی ساخته است که آن‌ها را وادار خواهد کرد برای بقا در عرصه اقتصادی مسیرهای نوین را تجربه کنند.
در حالی که کرونا سبب حذف و تعطیلی بسیاری از کسب و کارها به ویژه مشاغل غیررسمی شد که ضرورت تدوین برنامه منسجمی برای حمایت از این قشر را یادآوری کرد، اما در عین حال بازار برخی کسب و کارهای مجازی را به شدت توسعه داد.
کرونا سبب شد تا برخی کسب و کارها با تغییر الگو و ایده معکوس‌سازی برای فروش خدمت و ارائه خدمات در محل مشتری خودشان را با وضعیت رخ داده تطبیق بدهند. در کنار تلاش برای افزایش ضریب پس‌انداز، هدایت‌بخشی از درآمدها به سمت پس‌انداز برای روزهای مبادا و افزایش تاب‌آوری در برابر مخاطرات، کرونا به کارآفرینان ضرورت عضویت در شبکه‌های کسب و کار و شبکه‌سازی را نیز یادآوری کرد.
معتقدم در حالی که کارآفرینی در پساکرونا توجه به مسئولیت اجتماعی و تقید و تعهد به اخلاق حرفه‌ای را افزایش می‌دهد، کارآفرینی سبز نیز یکی از برون داده‌های قطعی اقتصاد پس از کرونا خواهد بود. از بهداشتی‌سازی نیز می‌توان به عنوان بخش جداناپذیر کسب و کارها در حیناکرونا و پساکرونا یاد کرد.
در کنار برخی الزام‌های کارآفرینی که در بالا ذکر شد، باید گفت اصولاً کارآفرینی در پساکرونا تفاوت‌های بنیادی با حیناکرونا و پیشاکرونا دارد که مهم‌ترین آن جهانی شدن است و طی آن کسب و کارها به سمت فرامنطقه‌ای شدن، فراملی شدن، خوشه‌ای شدن و عضویت در تیم‌ها و اقمار کسب و کار فرامرزی سوق پیدا خواهند کرد و حتماً کارآفرینان باید به این نکته بیندیشند که برای عضویت در این خوشه‌ها اقدام‌هایی را در دستور کار قرار دهند.
یکی دیگر از مواردی که باید به آن اشاره کرد، این است که کارآفرینی در پساکرونا روبات‌محور خواهد بود و جایگاه نیروی انسانی کم‌مهارت از دست رفته و به ناچار به منابع انسانی دانش‌آموخته ماهر نیاز بیشتری خواهیم داشت. در پساکرونا همچنین شانس حضور بانوان در کسب و کارها بیشتر از حیناکرونا و پیشاکرونا خواهد بود و این امر به دلیل قدرت تمرکز بیشتر در حوزه تولید کالا و خدمات، احساس تعلق و وفاداری سازمانی و تقید به اخلاق حرفه‌ای و... خواهد بود.
آخرین نکته این است که گرایش به دولت‌های متمرکز و دولت رفاه پس از کرونا زیاد خواهد شد که البته این یک چالش است و جای بحث دارد. در کشورهای کمتر توسعه یافته غلبه بر کرونا به مراتب سریع‌تر از کشورهای توسعه یافته انجام شد که دلیل آن دولت بزرگ است. ما وقتی از دولت سخن می‌گوییم، از ارتش و بسیج تا نیروهای مردمی در مساجد را در بر می‌گیرد. بنابراین دولت بزرگ می‌تواند به شیوه‌های مختلف بر مسئله‌ای مثل بحران کرونا غالب شود، چون با تکیه بر توانش، نهضت تعاون و احسان راه می‌اندازد، کمک‌های مردمی جمع می‌کند و بر تخت‌های قرنطینه می‌افزاید، این‌ها از پیامدهای یک دولت بزرگ است که در اقتصاد آزاد رخ نمی‌دهد. در اقتصاد آزاد که بخش خصوصی‌گراست با حساب و کتاب با هزینه بیماری و درمان کرونا برخورد می‌کنند. به این ترتیب باید گفت در دوران پساکرونا تمایل به دولت‌های بزرگ رفاه بیشتر خواهد شد به بیان دیگر بخش زیادی از قدرت دوباره در اختیار دولت قرار خواهد گرفت که با رویکرد عام‌المنفعه و خدمت به جامعه در این گونه موارد ورود پیدا کند که در اقتصاد کرونا نباید از این نکته غافل نشد.
نظر شما